اعمال اعتکاف - اعتکاف (1504)

نکته اول: «[اعتکاف از ریشه] عکوف، در لغت اقامت است، پائیدن به درنگ و آرام و در شرع پائیدن است در مکانی خلوت بروجه طاعت، و قربت نیت در آن شرطست. که قربت بی نیت درست نیست، و مسجد در آن شرط نیست هرچند که گفته اند: «وَأَنتُمْ عَاکِفُونَ فِی الْمَسَاجِدِ.»[1] بدان که معتکف چنان فرا نموده است که من از جهان گریخته ام، و کرد

ه همه سال را درمان ساز آمده ام، و درگاه [خدا] را لزوم گرفته ام، و آستانه بالین کرده ام و خاک بستر، تا نیامرزی بازنگردم ازین در، لاجرم در خبر می آید که چون معتکف بیرون آید، او را گویند بیرون آی از گناه خویش چنان که آن روز از مادر زادی»

فوائد و آثار اعتکاف: «از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت شده است که «بهترین مردمان مؤمنی است که با مال و جان خود در راه خدا جهاد نماید و بعد از او مردی است که در بیشه ای از بیشه ها گوشه نشینی اختیار کند». از راه نجات از آن حضرت پرسیدند، فرمود: «در خانه خود بنشینید و دین خود نگاه دارید و بر گناه خود توبه کنید». از حضرت امام جعفر صادق(ع) منقول است که فرمود: «گوشه نشین در حصن خدا متحصّن است و در حفظ و حمایت او محفوظ است. پس خوشا به حال او اگر در ظاهر و باطن از همه کس جدا و بیگانه باشد».

نکته دوم: «اگر توانی در موضعی باشی که تو کسی را نشناسی و کسی هم تو را نشناسد چنان کن. و در گوشه نشینی محافظت اعضاء و جوارح است از معاصی، و استراحت دل است، و سلامتی زندگانی است، و شکستن اسلحه شیطان است، و دوری از هر بدی است، و فراغت خاطر است، و هیچ پیغمبری و وصی پیغمبری نیست مگر اینکه در زمانی گوشه نشینی و عزلت اختیار کرده، یا در ابتدای زمان خود، یا در آخر آن». [عزلت فوائد دیگری هم دارد] چون فراغت از برای عبادت و ذکر خدا و یاد او و انس به مناجات خدا و سیر در ملکوت آسمان ها و زمین و خلاصی از کثرت معاصی و آموختن اخلاق بد از مردم و استخلاص از فتنه و فساد مردم و مخاصمه و شرّ و ایذای ایشان و قطع طمع مردم از او و...».[4]

نکته سوم: «از برای گرسنگی ثمرات بسیار و ثمرات بی شماری است: دل را نورانی و روشن می گرداند، و آن را صفائی و رقّتی می بخشد. و ذهن را تند می کند. و آدمی به واسطه آن به لذّت مناجات پروردگار می رسد، و از ذکر و عبادات، مبتهج و شادمان می-شود. و رَحم بر ارباب فقر و فاقه می آورد، و گرسنگی روز قیامت را متذکّر می گردد. و شکسته نفسی در او ظاهر می شود. و مواظبت بر عبادت و طاعت سهل و آسان می-گردد. و شهوت معصیت را کم می کند. و خواب را که باعث تضییع روزگار و عمر... است کم می کند. و آدمی را خفیف المؤونه و سبکبار می گرداند، و به آن جهت فارغ البال و متمکّن از تهیه اسباب سفر قیامت می شود. و بدن را صحیح و امراض را دفع می کند

اعمال و آداب اعتکاف

«تفکّر در اعمال و رفتار گذشته و نظر به افق های آینده از دیگر اعمال و آداب اعتکاف است و فوائدی دارد:

کَذَلِکَ یُبیِّنُ اللّهُ لَکُمُ الایَاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ»

تفکّر سه قسم است: یکی حرام، یکی مستحب، یکی واجب؛ آنکه حرام است تفکّر است در ذات و صفات ربّ العزّه و در چرایی کار وی. این تفکر حرام است و تخم حیرت و نقمت است، از آن جز تاریکی و گمراهی نزاید، و آنچه مستحب است تفکر در صنایع صانع است و در اقسام آلاء وی. از این تفکر روشنایی دل زاید و قوت ایمان. و آنچه واجب است تفکر در کردار و گفتار خویش است، بیندیشد که کردارش چونَست و گفتارش چیست؟ بر وفق شرع است یا بر وفق طبع؟ اتّباع است یا ابتداع، اخلاص است یا ریا؟ این تفکر است که در خبر می آید «تفکر ساعه خیر من عباده سنه» و روایت شده من عباده سبعین سنه یعنی تفکر یک ساعت بهتر از عبادت 70 سال است».

نکته خیلی مهم دعای ام داود این است که در حین خواندن این دعا پی ببریم که همه چیز هستی را متعلق به خداوند دانسته و از برای انسان جز تعلقی و ربطی به وجود خداوند، چیز دیگری قائل نمی شود. یعنی؛ بعد از خواندن دعا حسّ اعملو علی مکانتکم انی عامل باید در ما ظهور پیدا کند.این دعا دارای آداب مخصوصی است ازجمله باید دعاکننده روزه دار باشد؛ دعا را بعد از نماز عصر بخواند؛ دعا را بعد از قرائت سوره هایی مخصوص از قرآن شروع کند؛ و همچنین آن را در مکانی خلوت بخواند. یکی دیگر از دعاهای مهم این ایام، زیارت امام حسین (علیه السّلام) در نیمه ماه رجب است.

از دیگر اعمال اعتکاف، قرائت قرآن کریم می باشد. درباره اهمیت تلاوت قرآن مجید پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می گویند: "ای سلمان: هنگامی که مؤمن قرآن تلاوت می کند، خداوند درهای رحمت را به سوی او می گشاید...» و به راستی که چیزی بعد از فراگیری علم در پیشگاه خداوند، محبوبتر از قرائت قرآن نیست و بزرگوارترین بندگان در پیشگاه خداوند بعد از پیامبر و علما، حاملان قرآن هستند. اینان همانند انبیا از دنیا خارج می شوند؛ به همراه انبیا از قبرهایشان محشور شده و از پل صراط عبور می کنند و به آنان مثل ثواب انبیا داده می شود. پس خوشا به حال طالب علم و حامل قرآن، از آن چیزیهایی که در پیشگاه خداوند دارند از کرم و شرف. قرآن نیز این گونه از عظمت خود خبر می دهد: "لَو اَنزَلنا هذا القُرآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأیتَهُ خاشِعاً مُتِصَدِعاً مِن خَشیهِ الله؛ اگر قرآن را بر کوه نازل می کردیم یقیناً آن را فروتن و از هم پاشیده از بیم خدا می دیدی.

د) توبه و استغفار:

آخرین عمل از اعمال اعتکاف که حا دارد به آن پرداخته شود، توبه و استغفار است. قرآن کریم می گوید: "یا اَیهّا الذّینَ آمَنُوا تُوبوُا اِلَی اللهِ توبَهً نَصوحاً؛ ای کسانی که ایمان آورده اید به سوی خدا توبه کنید، توبه ایی که بعد از آن به گناه باز نگردید (تحریم8)." "غافِرُ الذَنبِ وَ قابِلُ التَوبِ شَدیدُ العِقاب. (مؤمن:3) خداوند بخشاینده گناه و پذیرنده توبه و کیفر دهنده ای سخت است."

پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در این خصوص می فرماید: "ای مردم پیش از مردن توبه کنید و به سوی خدا بازگشت نمایید چنان بازگشتی که دیگر به سوی گناه برنگردید و پیشی بگیرید به اعمال صالح و اصلاح کنید بین خود و خدای خود را، تا سعادتمند شوید".اعتکاف فرصت مناسبی است برای بررسی و محاسبه نفس. "حاسَبُوا قَبلَ اَن تُحاسَبوا؛ به حساب اعمالتان رسیدگی کنید قبل از آنکه، خداوند به آنها رسیدگی کند."جبران کژیها و نواقص با طلب مغفرت و توبه به درگاه خداوند، همان کاری است که لقمان حکیم به فرزندش سفارش می کند: "و هنگامی که گناهی از تو سر زد دنبال آن از خدای متعال طلب مغفرت بنما و اظهار پشیمانی کن و تصمیم بگیر که هرگز به آن گناه باز نگردی."

در اینجا نکاتی درباره توبه ذکر می شود:

الف) حقیقت توبه:

مولایمان علی (علیه السّلام) حقیقت توبه را این گونه معرفی می کند: "التُوبَهُ نَدَمٌ بِالقَلبِ وَ استِغفارٌ بِاللّسانِ وَ تَرکٌ بِالجَوارِحِ وَ اضارُ الاّ یعُودَ؛ حقیقت توبه چهار چیز است:

1.ندامت قلبی؛

2.بیان ندامت به وسیله اذکاری که در خصوص استغفار آمده است؛

3. ترک گناهان

4. تصمیم بر ترک گناه در آینده.

بنابراین تکرار لفظ استغفر الله، بدون در نظر گرفتن مراتب دیگر، توبه واقعی نیست.

ب) توبه در همه گناهان به یک صورت انجام نمی پذیرد:

از آنجا که نوع گناه مختلف است، توبه از آنها نیز با هم فرق می کند پس کسانی که در حال محاسبه نفس هستند، مثل معتکفین، برای رسیدن به مقام توابین باید از نوع گناه و توبه آن غفلت نورزند. انواع پشیمانی عبارت اند از:

1. پشیمانی و بازگشت: در جایی که گناه در مورد حقوق الله باشد و در کنار او چیزی مثل نماز و روزه و ضایع نشده باشد.

2. ندامت به همراه تدارک: در جایی که در کنار گناه، چیز دیگری مثل نماز و روزه ضایع شود که در این صورت توبه عبارت است از، ندامت به همراه جبران آنچه ضایع شده است.

3. ندامت به همراه رضایت: و آن در جایی است که حقوق دیگران را ضایع کرده باشد که در این صورت، به همراه ندامت باید رضایت صاحب حق را جلب کند.

ج) آداب توبه:

از برای توبه آدابی است مانند سایر اعمال، اگر بخواهد از اعتکاف خود بهره کامل ببرد و موفق به توبه واقعی شود، رعایت آن آداب، بسیار مفید است از جمله آداب توبه موارد زیر است:

• توبه در هنگام سحر؛
• خواندن دعای ندبه؛
• غسل؛
• نماز توبه؛
• روزه گرفتن؛
• تکرار لفظ استغفار؛

1- در این سه روز، هر روز1100 مرتبه ذکر «یا ولیَّ اللّهِ الأَعظَم» را بیان کنید. که وجود مقدّس آقایمان ولیّ الله الاعظم است. از حضرت تمسک بجوییم.

2 دعاهایی را که وارد شده، به خصوص «خابَ الوافِدونَ...» که در مفاتیح هست، فراموش نشود، عجیب اثر دارد.

3. بعد از هر نمازتان - البته این برای همه ما است - برای قبولی نمازتان[1] یک فاتحه برای حضرت نرجس خاتون(سلام اللّه علیها)، والده مکرّمه مولایمان بخوانید.

چون خدا امضای اعمال را به دست خلیفه اللّهش، ولیّ الله الاعظم قرار داده است. اگر می خواهیم نمازمان قبول شود، باید امضای مولایمان زیر آن باشد. دل آقا را با این فاتحه برای مادرشان، شاد کنید.

4. حتّی المقدور هرچه که می توانید قرآن بخوانید ولی نیّت کنید هر چه خواندید اولاً برای سلامتی وجود مقدس مولا، آقا، سیّد، صاحب و سالارمان حضرت حجّت بن الحسن المهدی(صلوات اللّه علیه و عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف) باشد. این عجیب مؤثّر است.

قرب به خدا در سایه دعا

حکمت: «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ...» می گوید چون بندگان من مرا از تو پرسند، آن بندگانی که به حلقه حرمت ما درآویختند، و در کوی ما گریختند، هر چه دون ماست گذاشتند و خدمت ما برداشتند، با ما گرویدند و از اسباب بپریدند، عمامه بلا بر سر پیچیدند و مهر ما به جان و دل خریدند، عاشق در وجود آمدند و با عشق بیرون شدند. این چنین بندگان، و این چنین دوستان چون مرا از تو پرسند و نشان ما از تو طلبند، بدان که من به ایشان نزدیکم ناخوانده و ناجسته. من به بندگان نزدیکم، نزدیکان را دوست دارم، خوانندگان را پاسخ کُنم، جویندگان را به خود راه دهم، متقربان را بپسندم. بنده من! به من نزدیک شو تا به تو نزدیک شوم، بنده من! تو مرا می-خوانی من اجابت می کنم. من نیز تو را بر نصرت دین خود می خوانم، اجابت کن، بنده من! دری برگشای تا دری برگشایم، درِ دعا برگشای تا درِ اجابت برگشایم، درِ إنابت[10] برگشای تا درِ بشارت برگشایم، درِ مجاهدت برگشای تا درِ هدایت برگشایم، درِ توکل برگشای تا در کفایت برگشایم، در استغفار برگشای تا در مغفرت برگشایم

حکایت: «[حضرت موسی(ع) چون ندای ربّ العالمین در وادی طور شنید] بی قرار شد، طاقتش برسید و صبرش برمید صبر با مهر کی برآید، جاوید دست مهر صبر رباید موسی(ع) از سر سوز و وله و بی طاقتی گفت خواننده را شنوانیدی، کجایت جویم؟ ندا آمد که ای موسی چنان که خواهی می جوی، که من با توأم، نزدیک ترم به تو از جان تو در کالبد تو، و از رگ جان تو به تو وز سخن تو به دهن تو

آنچه اعتکاف را از عبادات دیگر متمایز و آن را در زمره عباداتی چوم حج و عمره قرار می دهد، بهره گیری اعتکاف از اجتماع چند عبادت است. بنابراین پرداختن به موضوع آن، بدون بررسی اجمالی این عبادات میسر نمی گردد. این عبادات عبارت اند از: روزه:پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در این باره می فرماید: "لا اعتِکافَ الّا بِصَومٍ" امام صادق (علیه السّلام) نیز می فرماید: "لا اعتِکافَ الاّ بِصومٍ وَ فی المِصرِ الذّی انتَ فِیه؛ هیچ اعتکافی صحیح نیست مگر اینکه به همراه روزه باشد و در شهری که در آن هستید صورت بپذیرد."

بنابراین از اعمال مهم اعتکاف، روزه گرفتن در ایام اعتکاف است. معتکف می تواند روزه واجب یا مستحب، برای خود یا به نیابت از دیگران، مثل پدر و مادر فوت شده، بگیرد. چنانچه اعتکاف در ماه رمضان باشد باید فقط روزه واجب ماه مبارک رمضان را در نظر گرفت.

روزه از ارکان اعتکاف بوده و ابطال آن موجب بطلان اعتکاف می شود؛ پس بر معتکف لازم است تا دقت بیشتری در واجبات و محرمات روزه بنماید و علاوه بر این، آداب روزه داری را نیز رعایت کند. امام صادق (علیه السّلام) در این باره می گویند: "روزه تنها پرهیز از خوردنی و آشامیدنی نیست. شرط روزه کامل، سکوت باطن و درون است. هرگاه روزه گرفتید، زبانتان را از دروغ نگهدارید؛ چشمتان را از حرام بازدارید؛ نزاع نکنید؛ حسد نورزید؛ یکدیگر را با القاب زشت صدا مزنید؛ از جدال بپرهیزید؛ نسبت دروغ به کسی ندهید؛ درصدد مخالفت با یکدیگر برنیایید؛ خشم نورزید؛ کسی را مورد سرزنش و دشنام قرار ندهید." نماز:از دیگر اعمال اعتکاف اقامه نماز است.

حضرت علی (علیه السّلام) در این باره می فرماید: "یلزَمُ المُعتَکَفَ المَسجِدَ وَ یلزَمُ ذکرَ اللهِ وَ التَلاوَهِ وَ الصّلاهِ..." بر معتکف لازم است در مسجد بماند و به ذکر خداوند و تلاوت کتاب و نماز مشغول گردد.

اصولاً از چند منظر می توان به نماز در حال اعتکاف نگریست:

الف) نمازهای جماعت:

با توجه به تداوم حضور جمعی در مسجد اقامه نماز جماعت در اوقات پنجگانه از بهترین عبادات برای معتکف به شمار می رود. پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) درباره جایگاه نماز جماعت، می فرماید: "صَلاهُ الرَجُلِ فی جَماعَهٍ خَیرٌ مِن صَلاتِهِ فی بَیتِهِ اَربَعینَ سَنَهٍ" نماز انسان به صورت جماعت بهتر از نمازی است که در خانه خود به مدت چهل سال می خواند.

ب: نماز شب:نماز شب از برجسته ترین و با فضیلت ترین عبادات در اسلام است، در آیات و روایات تأکید فراوانی روی این عمل صورت گرفته تا آنجا که خداوند نماز شب را بر بنده محبوبش حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) واجب ساخته و چنین می فرماید: "وَ مِنَ اللّیلِ فَتَهَجّد بِهِ نافِلَهً لَکَ عَسی أَن یبعَثَکَ رَبُّک مَقاماً مَحموُداً؛ قسمی از شب را به نماز بایست؛ خدای تو، دوست دارد که تو را به مقام محمد برساند (اسراء 79)." همچنین قرآن از کسانی که در شب به راز و نیاز با خدای خود می پردازند تمجید نموده است: "وَ الذّینَ یبیتُونَ لِرَبّهِم سُجّداً وَ قِیاماً (فرقان:164) آنان که در دل شب در حال سجده و قیام می باشند." اهمیت تهجد در اعتکاف زمانی آشکار می شود که بدانیم «خلوت» و «سهر» هر دو از مراحل سیر و سلوک بوده و در کنار هم انسان جویای کمال را به مقصد می رسانند.صمت و جوع و سهر و خلوت و ذکر به دوام ناتمامان جهان را کُند این پنج، تمام

سفیدی این ایّام البیض باید در روح ما تجلّی پیدا کند و تجلّی آن با تفکر است. انسان باید استدعای عاجزانه کند آن وقت بعد از اعتکاف انسان روحی که باید سفید، جلاخورده و پاک شده از گناه باشدپیدا می کند.

حتماً در این سه شب، وقتی دل شب مناجات های دسته جمعی دارید، یکی از آن ها مناجات امیرالمؤمنین(ع) در مسجد کوفه باشد، آن مناجات با عظمت مولی الموالی(ع) را بخوانید، انسان را تغییر می دهد و تحوّل ایجاد می کند.

اعتکاف فرصت بسیار مناسبی است تا انسانی که در پیچ وخم های زندگی مادی غرق شده، خود را بازیابد و در اختیار پروردگار بگذارد واز علایق مادی دست کشیده واز خدا بخواهد که او را در راه راست ثابت نگهدارد تا بتواند به دریای بیکران اُنس و مهرخداوند که یکسره مغفرت و رحمت است، متصل شود

اعتکاف فصلی است برای:

• ریزش باران رحمت،
• برای شستن آلودگی های گناه،
• برای تطهیر صحیفه اعمال،
• برای نورانی ساختن دل و صفا بخشیدن به روح،

اعتکاف سفره ای است متنوع جهت برآوردن نیازهای متنوع روحی و عبادی انسان، هر عبادتی جوابگوی نیازی است؛ 

نماز: شوینده زنگار غفلت از انسان است و صیقل دهنده روح و روان؛

روزه: پالایش خلوص است و آرایش نیت و نردبان صعود انسانیت و در انتها پرواز و تجلی روح؛ روزه دار پروازدر آسمان عبودیت و عبادت را می آزماید و آیینه ی قلبش نورستان انوار الهی می شود.

حج: شرکت در آزمون الهی و قطع تعلقات و دلبستگی های مادی است.

عبادات مالی: نظیرانفاق، زکات و صدقات که پرورش دهنده وتکثیر کننده مال وحفظ جان است وایجادحسّ ایثار است

اعتکاف: برخی زمانها و مکانها ارزشی والا دارند که می توانند پرورش روح برای تولد تازه به ابدیت دهند ما به آنها رحم زمانی ومکانی می گوئیم. کل ماه رجب رحم زمانی است، رجب ماه سلوک و زدودن زنگارهای شیطانی از آیینه دل است؛ ماه ولایت و برافروختن چراغ معرفت در شبستان وجود است؛ ماه، که بستر ورحم روشد و تولدو تحوّل است، عاکفان خانه دوست، پله های سلوک را پیموده و پله پله به خدا نزدیکتر می شوند تا غروب روزسوم با اعمال اُم داود وصل شوند. معتکف روزه و نمازو حضورش در مسجد مایه تقرب است.

در خانه دوست، سفره ای از مغفرت و بخشایش گسترده شده و عاکف با صیقل روح و روان، زنگار گناه از دل می زداید و مهیای ضیافت بزرگ در ماه وصال می گردد. ماهی که عشاق از سفره پرفیض الهی، لقمه های راز بر می چینند و عطر قرآن از ژرفای دل بار یافتگان، مشام جان را می نوازد.

اعتکاف پرورش روح و جسم و جان وفکراست، انسان آمیزه ای است از این چهار و نیازمند پرورش در ابعاد وجودی خود؛ انسان به دنبال سعادت و کمال است، فکروجان و روح انسان نیازمند نیایش است             

خداوند مهربان قرب انسان می طلبد لذا:

نماز، زنگار غفلت از روان می زداید و صیقل روح و روان است.

روزه، پالایشگاه خلوص و نردبان صعود است. روزه دار پرواز در آسمان عبادت و عبودیت را می آزماید و آیینه قلبش را نورستان خدایی می کند. حج، شرکت در آزمون الهی و قطع تعلقات و دلبستگی دنیوی است. عبادات مالی؛ چون انفاق و زکات و صدقات، دمیدن روح ایثار و گذشت در وجود آدمی است.

اعتکاف، خلوت باخود وخداست برای وصال به الله وآخرت (لقاءالله ولقاءآخرت)Mind body sprit connection درواقع اعتکاف تجدید عهد مودّت و میثاق مجدد با پروردگار است

روزه که خود عبادتی ارزشمند است شرط اعتکاف است.

حضور در مسجد و خواندن نماز هم شرط آن است.

عاکف سه روز در مسجد جامع مقیم می گردد و جز برای ضروریات، کوی دوست را ترک نمی کند اعتکاف عهد مودّت و میثاق مجدد با پروردگار است.

در فضیلت اعتکاف همین بس که معادل طواف کعبه و همتای رکوع و سجود است. خدای منّان می فرماید: "... وَ عَهَدنا اِلی ابراهیمَ وَ اِسمعیلَ اَن طَهّرا بَیتی لِلطّائِفینَ وَ العاکِفینَ وَ الرُکّعِ السُجود؛(آیه 125، سوره بقره) و ما به ابراهیم و اسماعیل فرمان دادیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان از هرگونه آلودگی تطهیر کنند."

بهترین زمان اعتکاف؛ایام بیض (13و14و15 رجب) زمان عرشی شدن فرشیان است.

اعتکاف در لغت به معنای توقف در جایی است.اعتکاف، محو خود خواهى در امواج بلند خداگرایى و خدمت‏ به امت اسلامى است.  اعتکاف، بیرون رفتن از خانه خویش و مصمم شدن بر حضور در خانه حضرت حق است. عبادتى مستحبى و تقرب جویانه و داوطلبانه است که روزه روز سوم وعمل ام داود غوغامی کند. اعتکاف، گریز از لذت گرایى و مهار حسّ خود محورى و برترى جوئى و بازگشت از قبله دنیا به عقبااست. خود سازى، محاسبه نفس، توبه و نیایش، نماز و تلاوت قرآن و استمداد از آستان قدس ربوبى از دیگر برکات‏ اعتکاف است.  اسلام، فکر جدایى از زندگى دنیا و گوشه نشینى و کناره گیرى از مردم و به تعبیر دیگر رهبانیت را باطل و ناپسند اعلام کرد، اما اعتکاف را به عنوان فرصتى براى بازگشت‏ به خویش و خداى خویش قرار داد، تا کسانى که از هیاهو و جنجال هاى زندگى مادى خسته مى ‏شوند، بتوانند چند صباحى با خداى خود خلوت کنند و جان و روح خود را با خالق هستى ارتباط دهند.اعتکاف شرایطی را فراهم می کند تا انسانها با توشه معنوى و اعتقادى راسخ و ایمان و امیدى بیشتر، به زندگى خود برگردند و خود را در محضر پروردگار ببینند.

همه اولیاءالله وانبیاءالهی اعتکاف نموده اند ازجمله:

•  حضرت موسی (ع) زمانی آنان را ترک و برای خلوت با محبوب خویش به خلوتگاه کوه طور معتکف شد.
• حضرت محمد در غار حرا اعتکاف نمود.
• حضرت ابراهیم دربیابان آنوقت(مسجدالحرام فعلی) اعتکاف کرد وهاجر را با خود بردوخداوند فرمود
•  حضرت زکریا (ع) سرپرستی  اعتکاف حضرت مریم راعهداربود
• حضرت مریم (ع) اعتکاف نمود.

قبل از اسلام اجداد پیامبر اسلام (ص) از پیروان دین حنیف درغارها وبیابانها اعتکاف می کر آنان در جاهای خلوتی که از مردم دور بود به اعتکاف می پرداختند که بعدها اسلام مسجد را پیشنهاد کرد ولی در بیابان هم می شود اعتکاف نمود

ارکان اعتکاف عبارتند از:

1) نیّت

2) توقف در مسجد جامع یا مساجد معروف

3) کمتر از سه روز نبودن اعتکاف

 4) روزه دار بودن معتکف در ایام اعتک

5) انجام عمل ودعای اُمّ داود که بنظر بنده رکن اصلی است ومهم ترین اعمال اعتکاف است زیرا آخر دعای اُمّ داود وصال را درک می کنی قرب را حسّ میکنی وخدارا خیلی خیلی شکر می کنی

 استفتائات جدیدحضرت آقا

 س. آیا مى‌توان در شهر خاصى معتکف شد؟

 ج: اگر اعتکاف در آن شهر، به نحوى رجحان داشته باشد، اشکال ندارد.

 س. آیا اعتکاف در غیر از مساجد جایز است؟ و نیّت آن چگونه مى‌باشد؟

 ج: اعتکاف در غیر از مساجد به قصد رجاء مطلوبیت (به امید این‌که مطلوب خداوند واقع شود) مانعى ندارد